आला थंडीचा महिना

सध्या थंडीचा महिना सुरू आहे. थंडीचा महिना तसा सर्वांच्या आवडीचा. ज्यांना सकाळी दीर्घकाळ अंथरुणावर पडून रहायला किंवा उबदार पांघरूण, रजई ,ब्लँकेट किंवा दैवयोगाने सध्या उपलब्ध असलीच तर गोधडी घेऊन झोपायला आवडते त्यांच्यासाठी हा महिना वरदान. याच महिन्यात व्यायाम करणारे शौकीन आणि श्रीमंत नागरिक जॉगिंग, रनिंग, मॉर्निंग वॉक यासाठी विशेष तयारीनिशी समुद्रकिनारी, एखाद्या बागेत, शासकीय पार्कमध्ये किंवा मोठ्या मोकळ्या रस्त्यावर फिरत असतात. रिक्षाचालक, बाहेरगावी जाणाऱ्या एसटी स्टँडवरील हमाल किंवा काही श्रमिक मंडळी शेकोटीचा आनंद घेत असतात.

शाळेत दिवाळी सुट्टी संपली की थंडीच्या मोसमात वेगवेगळ्या स्पर्धा सुरू होतात त्यात क्रिडास्पर्धांचा समावेश आवर्जून असतो. प्रार्थना झाली आणि मैदानात नेले की फार आनंद व्हायचा. या वयात उन्हाडक्या करायला कोणाला आवडत नाही? अगदी दुसऱ्या कुणाला लपून टपली मारल्याचा आनंदही मोठा असतो. लहान शाळेतील चमचा-गोटी ते माध्यमिक शाळेतील धावण्याची, लांब उडी, उंच उडी या वैयक्तीक आणि कबड्डी, खोखो या सांघिक क्रिडास्पर्धात भाग घ्यायला सर्व विद्यार्थी उत्सुक असतात मग आम्ही अपवाद कसे असणार?

अभ्यास सोडून वेगळे काही करायला मिळणार, मस्त टाईमपास होणार. कबड्डी खेळताना, खो देतांना, गमती जमती होणार हे माहिती असल्याने क्वचितच कोणी वर्गात बसून रहातो की ऊन खात एका ठिकाणी बसून राहतो. ग्रामीण भागात अगदी मधल्या सुट्टीतही दहा मिनीटे का होईना, एखादा खेळ खेळल्याशीवाय चैन पडत नसे. थंडीच्या दिवसात खेळताना पडलो तर जोरदार लागायचे, ढोपर किंवा करंगळी फुटायची पण शाळेतील लाल औषध लावलं की सगळं विसरायला व्हायचे. या काळात चिंचा, बोरे, विलायती चिंचा दगड मारून पाडणे हा प्रकार खूप फेमस होता. शहरात यातील कोणतेच वैभव नाही, काय करायच्या आहेत असल्या शाळा जेथे आनंदाचे अंगण नाही, गाठीशी जगण्याचा अनुभव नाही?

याच ऋतूत शाळेतील समाजसेवा कॅम्प, हिवाळी सहल, स्काऊट आणि गाईड कॅम्प जातात. या कॅम्पसाठी एखाद्या ग्रामीण भागाची निवड होते. आजूबाजूला जंगल असते किंवा एखादी नदी असते. तेथे दिवसा एखाद्या ओढ्यावर बंधारा बांधणे, कच्चा रस्ता तयार करणे असा दिनक्रम असतो तर रात्री करमणूक कार्यक्रम आणि कॅम्पफायर असते. गाण्याच्या भेंड्या सुरू होतात, अचानक कोणी तरी रत्नाकर मतकरींची कथा सांगतो आणि मग त्या रात्री एखादा वात्रट मुलगा मुद्दाम कोणाला तरी घाबरवतो. कदाचित त्याला चोपही खावा लागतो. शाळा कॉलेज जीवनातील या आठवणी कायम मनात रुंजी घालत असतात.

थंडी, शहरातील नागरिक, ग्रामीण भागातील नागरिक, शहरातील लहान मुले, ग्रामीण भागातील लहान मुले, प्रत्येक जण वेगवेगळ्या प्रकारे अनुभवत असतात. या काळात हाय वे किंवा अन्य शहरा बाहेरील मोठ्या रस्त्याने प्रवासास निघालात तर उनी कपडे विकणारे आपल्या नजरेस पडतील, तर कुठे चहाच्या टपरीवर चहासाठी लोक तोंड घट्ट मिटून चहासाठी प्रतीक्षा करतांना दिसतील.

थंडीच्या काळात जिभेचे चोचले वाढतात तळलेल्या गरम किंवा खमंग पदार्थांची फर्माईश वाढते. मग घरात कधी कांदा तर कधी बटाटा, मिरची भजी तर कधी सूप तर कधी एखादा रबडी सारखा गोड पदार्थ किंवा तरूणाईला पसंत पडेल असे चायनीज, न्युडल्स किंवा अजून काही यांची रेलचेल सुरू होते. गरमागरम जेवण हवेहवेसे वाटू लागते. मासे किंवा चिकन मटण खाणारे दात पाजळून तयार असतात तर काही हौसी मुद्दाम खेकडे मागवून त्याची लज्जत चाखतात. लोक आप आपल्या आवडीप्रमाणे थंडीच्या काळात शरीरात उष्मा राहिल अशा पदार्थांची निवड करतात.

याच काळात मेथी, तिळ, खारीक, डिंक आणि अन्य सुकामेवा वापरून तुपातले ‘थंडीलाडू’ तयार होतात. हे लाडू भूक भागवतात आणि शरीरास उर्जा देतात. आजही ग्रामीण भागात हुरडा आणि मक्याचे कणस घरी भाजून खाता येते. शहरात गाडीवर भाजलेला मका मिळतो आणि संध्याकाळी त्याचा आस्वाद घेण्यासाठी गार्डन बाहेर गर्दी होते. शहरात, थंडीत लोक मंचाव किंवा अन्य सूप, स्विगी ने मागवून दुधाची तहान सूपवर भागवतात. कोणी काय निवडावे हे ज्याच्या त्याच्या आवडीवर आणि आर्थिक परिस्थितीवर अवलंबून असते. पण गरीब असो वा श्रीमंत आपल्या पध्दतीने थंडी एंजॉय करतोच करतोच करतो .

थंडी येतांना बरेच, बरे वाईट अनुभव घेऊन येते. दिवाळी सरली की या काळात सगळ्यात जास्त लग्नाचे मुहूर्त असतात. लग्न मुहूर्त थंडीच्या काळातच का? तर या काळातील उत्साही वातावरण आणि नातेवाईकांना मिळणारी सवड. वधु वरांची मानसिक स्थिती व वेडींग नंतर फिरण्यासाठी अनुकूल स्थिती या गोष्टी जमेत धरून लग्नाची आखणी होते. त्यामुळे हिवाळ्या बरोबरच लग्नाचे हॉल, कॅटरिंग या व्यवसायिकांना बरकत येते. तेव्हा थंडी काही व्यावसायिकांना आनंद देते तर काही लोकांना ती संकटांसारखी वाटते. या काळात झाडांखाली पानाचा सडा पडतो. सफाई कामगारांचे काम वाढते. बरे गावात जसा या पालापाचोळा जाग्यावर पेटवून देता येतो ती मुभा शहरात नसते.

उसतोड कामगार कामासाठी उसाच्या शेतात, मळ्यात किंवा रानात पाल टाकून राहतात आणि त्या थंडीने गोठलेल्या उसाच्या शेतात पहाटेपासूनच विळा घेऊन सपासप ऊस कापत जातात. ऊन वाढण्या अगोदर त्यांना शक्य तेवढे काम संपवायचे असते. ऊस तोडणी दर एकरी ठरलेला असल्याने ते काम जितके जलद उरकेल तितका कुटुंबाचा फायदा असतो. अंधारात ऊस तोड करताना सर्फदंश किंवा जंगली प्राण्यांचा हल्ला होण्याची भिती असतेच. अर्थात या ऊस तोडणीचा ठेका मालदार राजकरणी घेतात. गरीबाला वेळेवर मजूरीही मिळत नाही.

अहिल्यानगर, बीड येथील ऊस तोड कामगार आपल्या कुटुंब कबिल्यासह पश्चिम महाराष्ट्रात येतात आणि पालं करून ऊसाच्या मळ्यातच राहतात. त्यांची झोपडी दवात चिंब न्हाऊन निघते. त्यांची लहान मुले त्या थंडीत गारठून जातात. त्यांच्याकडे धड अंथरूण नसते स्वेटर किंवा गरम कपड्याची बातच नको,त्यांचे या थंडीत काय होत असावे? ज्यांचे भाजीचे मळे असतात त्यांनाही सकाळी उठून शेताला पाणी द्यावे लागते कारण आठ साडेआठ वाजले की त्यानंतर कधीही शेतातली विज गायब होते ती चक्क रात्री आठ दहा नंतरच येते. याचा अर्थ कष्टकरी कामगारांना थंडीतही उबदार अंथरुणावर पडुन ना झोप घेता येत ना गुलाबी स्वप्ने रंगवता येत. पाव विकणारे, दुधाचा व्यवसाय करणारे शेतकरी आणि विक्रेते, पोल्ट्री फार्म चालवणारे अशा अनेक व्यावसायिक लोकांना थंडीची तमा न बाळगता कुडकूडत्या थंडीत काम करावे लागते. ग्रामीण भागातील भाजी पिकवणारे छोटे व्यापारी पहाटे चार वाजताच भाजी विक्रीसाठी बाजार गाठतात. तेव्हा गरीबाला थंडीचा बाऊ करून मुळीच चालत नाही.

ग्रामीण भागातील आदिवासी लोक सकाळी सरपण आणण्यासाठी जंगल गाठतात. उशीराने जंगलात गेले तर परततांना जंगल अधिकारी वाट अडवून चिरीमिरी वसूल करतात प्रसंगी या महिलांना संकटाला तोंड द्यावे लागते, कारण हा आदिवासी समाज नवीन लागवड केलेल्या झाडांमधील सरळ वाढलेली चांगली साग, ऐन याचीच तोड करून आणतात आणि तो गुन्हा आहे. समजुतदार असतात ते शक्य तो अशा झाडांना हात लावत नाहीत ते सुके सरपण तेवढेच गोळा करतात आणि जंगल शिपाई त्यांना अडवतही नाहीत. एवढ्या सकाळी थंडीत जंगलाची वाट चालणे खूपच अवघड कारण चूकून ठेच लागली तर डोक्यात कळ जाते.

थंडी सुरू होता होता मिठागरे सुरू होतात आणि मिठागरी आणि आता बिहारी मजूर मिठाच्या शेतात, जमा झालेले मीठ मोठ्या फळीने ओढून एकत्र करतात. हे काम उशीराने करायचा प्रयत्न केला तर सुर्याची किरणे डोळ्यावर पडून डोळे लालबुंद होतात. हेच काम कायमस्वरूपी करणाऱ्या कामगारांनी गाँगल वापरला नाही तर डोळे गमावण्याची भिती असते. आता शहरालगतची मिठागरे शहरातील सांडपाणी तिथे गेल्याने नष्ट झाली आहेत. पुर्वी पूर्व द्रुतगती मार्गावर विक्रोळी ते मुलुंडच्या पट्ट्यात मोठी मिठागरे होती. दहिसर ते नायगाव पश्चिम रेल्वेच्या हद्दीत मिठागरे होती. आता फक्त खुणा उरलेल्या दिसतील. नगरपालिकेने या जागेचा वापर डंपिंग ग्राऊंड सारखा सुरू केला आणि हे वैभव नष्ट केले.

आपण सिमेंटकाँक्रीटच्या घरात रोहतो मात्र त्यासाठी लागणारी वाळू नदीत डुबकी मारून काढली जाते, हे कित्येक शहरवासीयांना माहितही नसेल. नदीच्या किंवा खाडीच्या थंडगार पाण्यात टोपलीसह डुबकी मारून तळाशी असलेली वाळू काढावी लागते. आपण नळाच्या पाण्यात हात भिजला तरी कुडकुडतो मग त्यांची स्थिती कशी असेल. तेव्हा समाजातील विविध घटकांचा आपल्या सुखासीन जगण्यात मोलाचा वाटा आहे हे विसरून चालणार नाही.

जेव्हा आपण थंडी वाजते म्हणून स्वेटर घालून घरी आरामात चहाचा घोट घेत असतो किंवा उशिरा संध्याकाळी भुट्टा भाजून देणाऱ्या गाडीवर उभे असतो तेव्हा याच थंडीत कित्येक जण आपल्या चरितार्थासाठी झुंजत असतात. थंडीचा प्रत्येक व्यक्तीचा अनुभव भिन्न भिन्न असतो. शहरात थंडीच्या दिवसात सकाळी उठून लोकलचा किंवा एक्स्प्रेस गाडीचा प्रवास करणे कंटाळवाणे असते. गाडी पकडताना अपघात होण्याची शक्यता थंडीच्या दिवसात जास्त असते. काळजी घेऊन प्रवास करा रे बाबानो,कधीकधी यापूर्वी पाहिलेला प्रसंग आठवला तरी थडकी भरते. सुसाट वाहने नाही चालवली तर फक्त उशीर होईल पण आयुष्य पणाला लागणार नाही आणि घरातील माणसे आपल डीअर गमावणार नाहीत.

गेले काही वर्षे तशीही नीट थंडी पडत नाही. पूर्वी नरकचतुर्दशीच्या दिवशी थंडीची चाहूल लागायची आणि उत्तरोत्तर ती वाढत जायची. किमान तीन महिने म्हणजे नोव्हेंबर ते जानेवारी मकर संक्रांतीच्या काळापर्यंत थंडीचे नक्की असायचे, सत्तर च्या दशकात ग्रामीण भागातील आम्ही मुल तेव्हा रोज संध्याकाळी खेळता खेळता काट्याकुटक्या, बारीक काड्या, पाला पाचोळ जमा करून त्यातला निम्मा संध्याकाळी पेटवून त्या भोवती शेकत बसायचो तर निम्म्या भाग सकाळी शेकोटी करण्यासाठी जपून ठेवायचो. याच दिवसात पिंपळाचे छोटेसे पान वहित जपून ठेवायचो आणि कधीतरी गमतीने कुणाला तरी देऊनही टाकायचो.

सकाळी लवकर उठले तर सगळीकडे दाट धुके पडलेले दिसे आणि तोंड उघडलं की तोंडतून वाफ बाहेर पडे. रस्त्याच्या दोन्ही बाजूला गवतावर दव साकळलेले दिसून येई. झाडावर कुठेरी कोळ्याचे जाळे असे त्यातही दोन चार पाण्याचे थेब अडकून ते ओथंबून येत. सकाळचा सुर्यकिरण त्यावर पडले की प्रिझममधून किरणे बाहेर पडतात तसे सप्तरंग पसरत. पेटवलेली शेकोटी परत परत फुंकर मारून पेटवावी लागे कारण हवेतील धूके खाली येऊन ती थंड पडे. एकदा का शेकोटीने जोर धरला की मात्र धूर उंच उंच जात धुक्याला हद्दपार करून टाकी.

हल्ली ऋतू चक्र बिघडलय की काय? कळत नाही, मुळात पावसाळा संपता संपत नाही, थंडीची प्रतीक्षा असतांना अचानक आभाळाला गळती लागते. आता थंडी पडेल असे वाटत असताना अचानक तापमानात वाढ होते आणि पाऊस कोसळतो. ज्या काळात कवळ्या उन्हात गाई गुरे त्यांची वासरे उंडारत असायची ते उन सुरू व्हायला नोव्हेंबर महिना उजाडला लागलाय. या वर्षी ऑक्टोबर हिट चा तर प्रश्न नव्हताच. शेतकरी नोव्हेंबरमध्ये तूर, हरभरा, वाल सारखी कडधान्ये पेरतात, पण जमीन इतकी ओली आहे, की त्याला अजून निट नांगर लागत नाही. जोत रुतते, डिपळ बाहेर येत नाही. ढगांची पांगापांग झाली आहे, वरूण आता स्वगृही गेला आहे. उत्तरेकडे, उर्वशी, किन्नरी किती काळ बिहाग गात होत्या की जेथून वरूणाचे पाय निघत नव्हते त्यालाच ठाऊक! असो आता तरी पक्षांची किलबिल वाढली असल्याने तो स्वप्नातून जागा झाला असावा अशी आशा करण्यास हरकत नसावी.

थंडीच्या आगमनाची ज्यांना प्रतीक्षा असते ते चौर्यकर्म करणारे काय म्हणतात? ते अनेक लेखकांनी चोरट्यांच्या शब्दात लिहून ठेवले आहे ते पाहू, ,”पावसात सर्व घरातच अडकून पडले की रात्रीच्या रीपरीपीने लोकांना नीट झोप येत नाही. आम्हा चोर्यकर्म करणाऱ्या लोकांना आपल काम निमूटपणे करता येत नाही. त्या मानाने थंडी आम्हाला मानवते, थंडावा वाढला की एकदा अंगावर रजई, जाड गोधडी घेऊन किंवा एकमेकांच्या मिठीत लोक झोपले की गाढ झोपेत असतात. मग आमच्या सर्व मित्रांना आपले काम शांतपणे करता येते.”

एका अनुभवी चोराची डायरी म्हणते की . “गाढ झोपेत असणाऱ्या घराची झाडाझडती घ्यायला थोडे सोईचे जाते. त्यातही कधीकधी कुलूप तोडतांना किंवा कोयंडा काढतांना थंडीने नेमके हातात कंप भरतो आणि हातून एखादे हत्यार खाली पडून यजमानांना जाग येते. अशा वेळी फार बिकट प्रसंग उद्भवू शकतो. मग कितीतरी वेळ निवांत बसून रहावे लागते. पुन्हा शांत झोपतील याची वाट बघत रहावी लागते. जर ते उठून आले तर त्यांची थंडी पळेपर्यंत ते बुकलून काढणार ही शंका मनात घर करते. चोरी करणे तितकेही सोप्पे नाही.”

एक चोर आपल्या डायरीत लिहितो, “आम्ही कितीही जपून वावरण्याचा प्रयत्न केला तरी घर अनोळखी असल्याने व्हायची ती गडबड होतेच होते. लोकांना शिस्त नाही, घरात कोठेही काहीही ठेवलेले असते त्यामुळे हाती काही लागले नाही, आणि परत फिरण्याचा प्रयत्न करायचा ठरवला तर वाटेत पसरून झोपलेल्या बोक्यावर पाय पडतो आणि तो जिवाच्या आकांताने ओरडून जाग आणतो त्याने आमच्या सगळ्या योजनेचा बट्ट्याबोळ होतो. त्यात आयत्या वेळेस परतीचा रस्ता सापडला नाही तर कंबख्ती आलीच समजायची.फारच थोडे पोलीसांना बोलवतात, त्यापेक्षा चार सहा लाथा घालून पळू देण्यात शहाणपण मानतात. संधी सापडताच आम्हाला पोबारा करावा लागतो अन्यथा मोठ्या जमावाच्या हाती सापडलो तर शरीराची किती काय तोडमोड होईल सांगणे अवघड असते.”

आपला अनुभव विषद करतांना एक सिनियर चोर लिहितो की “थंडीच्या कालखंडात चोर्यकर्म करणाऱ्या सर्व ज्यनिअर आर्टिस्ट लोकांचे प्रशिक्षण सुरू होते. अशा वेळी आम्ही सिनियर्स घराबाहेर पहारा देत सावधपणे जाग घेत असतो. कोणाची चाहूल लागली तर आम्ही एखाद्या पक्षाचा किंवा उंदराचा आवाज काढून त्याला सचेत करतो. कितीही कडाक्याची थंडी असली तरी मिशन संपेपर्यंत आम्हाला थंडीत थांबण्याला पर्याय नसतो. आम्ही दिलेल्या सूचना तंतोतंत पाळल्या जात आहेत ना यावर आमचा डोळा असतो.

एकदा एखाद्या घरी टोळी किंवा एक एकटी व्यक्ती शिरली की खाली हाताने परतायचे नाही ही आम्ही दिलेली सुचना पाळण्यासाठी प्रशिक्षणार्थीला शिकस्त करावी लागते. मनातच घराचा आराखडा तयार करावा लागतो. त्या ठिकाणी यजमान कुटुंबातील सदस्यांनी कोणत्या मौल्यवान वस्तू कुठे कुठे ठेवण्याची शक्यता आहे? थोडक्या वेळेत कसे तपासता येतील? याची तालीम मनातच घ्यावी लागते. बरेचदा कपाटाची चावी ही महिलांच्या उशीखाली किंवा कमरेच्या छल्ल्यात लटकवलेली असते आणि तिथून ती मिळवणे अवघड असते. फारच थोड्या महिला डाराडूर झोपतात. त्यातील अनेक सशक्त असतात. त्यांची पकड मजबूत असते. चावी लांबवतांना त्यांनी हातच धरला तर! आमच्या माणसाच्या जीवाचे बरे वाईट होऊ शकते. असा जीव धोक्यात टाकून आम्ही आमचे काम करत असतो तरीही कुणालाच आमची सहानुभूती वाटत नाही.”

“चोरीच्या ठिकाणी त्यांचा प्रत्येक सेकंद अतिशय महत्त्वाचा याची त्यांना जाणीव असते. सेकंदाची चूक झाली तर लाठ्या काठ्या कपाळावर बसणार आणि रवानगी कोठडीत होणार ही भिती तर असतेच पण ऐन मोसमात लॉक अप मध्ये बसून आर्थिक नुकसान सहन करावे लागणार याचा ताण किंवा टेन्शन त्यांनाही असतेच. शिवाय प्रशिक्षण काळात चूक झाली तरी पुन्हा पुढील संधी मिळेलच याची हमी नसते.”

बरेचदा महिला आपले खरे दागिने अंगावर तर घालत नाहीतच पण तिजोरीत ठेवत नाहीत त्या ऐवजी आपल्या मोल्यवान वस्तू फाटक्या कपड्याच्या गाठोड्यात किंवा खाऊच्या, कडधान्याच्या डब्यात वा टॉयलेटमध्ये असलेल्या साबणाच्या डब्यातही ठेवतात असे निरीक्षण आमचे काही मित्र नोंदवतात. त्यामुळे उगाचच तिजोरी फोडण्याचे श्रम घेऊन वेळ वाया घालवू नये असा सल्ला ते प्रशिक्षण घेणाऱ्या उमेदवारांना आम्ही देतो. सध्या खरे दागिने किती जणांकडे असतील? त्याचा अंदाज लावणे कठीण असते. थोडक्यात थंडीच्या काळत आमची चोर युनिव्हर्सिटी आपल्या परीक्षा अयोजित करून कौशल्य चाचणी घेत असते.

चोरी करण्याचा मोठा अनुभव गाठीशी असणारे आता घरातील भुरट्या चोरीपेक्षा मोठी शो रूम, दुकाने, एटीएम मशीन, व्यापारी कार्यालये यांची रेकी करून योग्य माहिती जमा करून संघटीतपणे चोरी करतात. यासाठी कटर, गँस वेल्डिंग, इत्यादी साधनांचा आणि कुलूपाची भाषा समजणाऱ्या मास्टर लोकांचा समावेश असतो. अवघ्या काही मिनीटात कुलूप तोडण्यात किंवा कडी कोयंडा उचकटून काढण्यात पटाईत असणारी माणसे मोठा ऐवज हाती यावा असाच प्रयत्न करतात.कधी यशस्वी ठरतात कधी सापडतात. कधी त्यांच्या हातून हत्या होते मग प्रकरण गंभीर बनते. थोडक्यात सामान्य जनतेला वाटते तेवढे चोरी करणे सोप्पे नाही.

पूर्वी ऐन थंडीच्या काळातच शहरातील शेवटच्या टोकाला असणाऱ्या मोठ्या इमारती किंवा बंगल्यांवर डाका टाकला जात असे. हे लोक शस्त्रासह मध्यरात्री दार ठोठावून किंवा जबरदस्तीने घरात शिरून दमदाटी करून शस्त्राचा धाक दाखवून मोल्यवान वस्तू मागून घेत. नकार दिल्यास घरातील मोठ्या व्यक्तीला माराहाण करीत त्यामुळे भिऊन लोक कपाटाची चावी, शरीरावरील दागिने देऊन टाकत पण कधीकधी एखादी हुशार महिला, चोर चोरी करत असतांना शिताफीने बाहेर पडुन चोरांना घरात डांबून ठेवण्यात यशस्वी होई. कधीकधी एखाद्या प्रसंगी आरडाओरडा केला तरी लोक भितीने मदतीसाठी येण्यास घाबरतात. पण त्यातही एखादा खमका निघाला तर मात्र तो जमावाला सोबत घेत चोराला घेरून बडवून काढतो. दोन वर्षांपूर्वी पूणे नाशिक परिसरात कोयता गँग ने दहशत पसरवली होती. त्याची आठवण अनेकांना झाली असेल.

तेव्हा प्रत्येकाच्या या थंडीशी निगडित काही ना काही आठवणी असणारच कोणी सांगून मोकळे होते तर कोणी डोळे गाळूनही मोकळे होत नाही. या आठवणीशी थांबायला आता वेळ ही नसतो काळ,ऋतू चालत रहातात कारण कोणतीही गोष्ट थांबली की त्यातल आकर्षण संपतं. असो थंडीत फिरायला जात चला, ओळखीच्या माणसांना हॅलो हाय करून ओळख दाखवत जा, आपल्या आठवणींच्या कप्प्यात नवीन अनुभव साठवत चला, हीच पुंजी कधीकाळी उपयोगी पडेल जेव्हा साथ, सोबत करायला कदाचित जवळचे कुणीही नसेल आणि ज्यांना तुम्ही आपली माणसे म्हणता ती दुरावलेली असतील.