त्या वळणावर

‘जीवनात संघर्ष असला तरच जगण्याची मजा असते’, हे वाक्य ऐकायला तसं बरं आहे, पण मला डिप्लोमाला ड्रॉप लागला आणि डॅड आणि माझ्यात पहिला संघर्ष झाला. डॅड म्हणाला, “तुला डीग्री करता यावी म्हणून मी तुला कमी गुण असूनही डोनेशन देऊन डिप्लोमाला प्रवेश घेऊन दिला. तुला हवी ती पुस्तकं दिली, मागशील ती साधनं दिली. इतर मुलांकडे चांगले मोबाईल आहेत म्हणालास म्हणून तुला iPhone घेऊन दिला. Reebok शुज घेऊन दिले. तुझ्या मित्रांनी Maths चा क्लास लावला म्हणून तुलाही मी नाही म्हणालो नाही. जे जे मला शक्य होतं ते सर्व तुझ्यासाठी केलं. तरीही तुला दुसऱ्या सेमिस्टरलाच ड्रॉप लागला. म्हणजे जोपर्यंत तु फर्स्ट सेमचे सब्जेक्ट सोडवत नाही किंवा तुझ्या केटी कमी करत नाहीस, तुला पुढे ऍडमिशन मिळणार नाही. आता तू नक्की काय ठरवलं आहेस ते सांग? जर प्रामाणिकपणे Maths आणि इतर सब्जेक्ट सोडवले तर नक्की कठीण नाही. अजूनही वेळ गेलेली नाही, Maths चा पुन्हा क्लास लाव. चांगला अभ्यास कर.”

मान खाली घालून मी हे ऐकत होतो, खरं तर एवढं लंबंचौडं लेक्चर ऐकायची माझी अजिबात तयारी नव्हती. वर्गातील अठरा जणांना ड्रॉप लागला होता, त्यातलाच मी एक. मी अजाणतेपणी रिएक्ट झालोच “डॅड मला एकट्याला ड्रॉप लागलेला नाही. अठरा जण आहेत. मी तुला, मला डिप्लोमाला प्रवेश घेऊन द्या म्हणालो नव्हतो, तू आणि मम्मा ने मला डिप्लोमाला लोटलं, मी विलींगली नव्हतो गेलो. मी तुमच्याकडे काही मागितले नव्हते, मी तिथे निमुटपणे जावं म्हणून तुम्ही मला अमिष म्हणून सर्व घेऊन दिलं. तुमचा प्रेस्टीज इश्यू म्हणून.”

“विजय! तू काय बोलतोस तुला कळतयं? तुला आम्ही लोटलं! मग तुला डिप्लोमा ऐवजी काय करायचं होतं? आर्ट, कॉमर्स की मग..” डॅड थोडं ओरडूनच म्हणाला. “ते मी नव्हतं ठरवलं, But Diploma was not my choice.” मी म्हणालो. “साधना ऐकतेस ना? ऐक तुझ्या लाडक्याची मुक्ताफळं. मला याचं तोंड पहावं असही वाटत नाही. भविष्यात याला एंट्रन्स टेस्ट द्यायला लागू नये. डिग्रीला अडचण येऊ नये म्हणून डिप्लोमाला ऍडमिशन घेऊन दिलं तर म्हणतोय, मी नव्हतं सांगितलं. मी याला जन्माला का घातलं कुणास ठाऊक?” डॅड म्हणाला. आता त्याचा मला राग येत होता.

“विलास, जरा शांत हो, हे सगळं आत्ताच बोलायची गरज आहे का? विजयला नापास व्हायची हौस तर नव्हती! नसेल जमलं. पुन्हा प्रयत्न करेल. तू बेडरूममध्ये जाऊन थोडा पड, तुझा बिपी वाढेल.” “काय म्हणतेस? BP वाढेल,अग ह्याने काय दिवे लावले ते ऐकलं तेव्हाच BP वाढलाय. तुला माहिती नसेल तर सांगतो कारटा सिगारेट ओढतो,आणखी काय काय करतो ते त्याचं त्यालाच ठाऊक, करंटा काय भोगायला लावणार आहे कुणास ठाऊक?”डॅड म्हणाला. डॅड माझ्याकडे रागाने पहात, तणतणत निघून गेला.

“विजय,तू सिगरेट प्यायला लागलास? ही अवदसा तुला कुठून आठवली? स्वतःचा सत्यानाश करून घ्यायचं ठरवलं आहेस का? मागे काय घडलं होत आठव?,डॉक्टरांनी तुला तुझ्या सवयीतुन कसं बाहेर काढलं आणि आता पुन्हा हे ! तू मुर्ख आहेस का? तुझ्या भल्यासाठीच ना तुला डिप्लोमाला प्रवेश घेऊन दिला. सर्व गोष्टी दिल्या. चांगला अभ्यास करण्याऐवजी उनाडक्या करतोस आणि वर डॅडलाच दोष देतोस. काय ठरवलं आहेस? डॅड रागावला तर घरातून हाकलून लावेल मग कळेल!” मम्मा माझ्यावर ओरडत म्हणाली.

“मम्मा, डॅड ड्रामा करत असेल तर मी तरी का ऐकून घेऊ? मला हौस होती नापास व्हायची? पण First sem ला पुन्हा maths, physics आहे ते माझ्या डोक्यात नाही जात, हा काय माझा दोष आहे का?” “जास्त शहाणा बनू नकोस,डॅड ने तुला मित्रांसोबत पाहिलं, तु कसला अभ्यास करत होतास मला माहिती आहे, ssc ला ही तेच केलस. जर नीट लक्ष दिलं असतस तर नक्की पास झाला असतास, एव्हढाही काही अव्हरेज नाहीस तु, फक्त टाईम पास,मित्रांशी chatting, सारखा मोबाईल दुसरं काय केलंस सांगशील?”

“माझ्या दुर्गुणांचा पाढा वाचण्यापेक्षा मी तुम्हाला नकोसा झालो आहे हे सांग ना, मी तुमच्या घरातून निघून जातो, पुन्हा कधीही येणार नाही .” मी मम्मा वर संतापलो. माझं अंग रागाने थरथरत होत. त्या रागातच मी सॅक पाठीला लावली. गळणारे नाक मी हाताच्या बाहीला पुसले आणि दरवाजाच्या दिशेने निघालो. मी दोन पावले पूढे गेलो नसेन तो मम्माने सॅकला धरून मला पाठी ओढले आणि माझ्या थोबाडीत लगावली. क्षणभर डोके सुन्न झाले, मला वाटलं नव्हते पण मम्माचा हात चांगला दणकट होता.मम्मा कडाडली, “मूर्ख मूला, यासाठीच तुला जन्म दिला होता का? तुला अस बोलतांना काहीच कसे वाटले नाही. मला धमकी देतोस? तुला नक्की करायचं तरी काय ते सांगशील का?”

तिने मला सोफ्यावर बसवलं, पाठीवरची सॅक काढून ठेवली. माझ्या केसात बोट फिरवता फिरवता आणि रडत ती म्हणाली, “विजय, सोन्या नको रे असं वागू, खूप मोठ्या अपेक्षा होत्या तुझ्या डॅडच्या, आज तु बेजबाबदार वागून आमची निराशा केलीस. तुझ्या डॅडला कोणाला तोंड दाखवायला तू जागा ठेवली नाहीस.” “मम्मा मी डॅडला तोंड दाखवायला जागा ठेवली नाही अस काय केलंय, चोरी की बलात्कार?” “विजय! तोंड बंद कर, जास्त बोललास तर मुस्कट फोडीन, म्हणे चोरी केली की बलात्कार, कसं बोलवत रे तुला? अजून किती छळशील?”

“मम्मा, मी तुम्हाला छळतोय, की तुम्ही मला? मला खरंच तुम्हाला नाराज नव्हतं करायचंय पण मला डिप्लोमाचा अभ्यास नाही जमत शिकवलेलं सगळं माझ्या डोक्यावरून जातं. डॅड म्हणाला म्हणून मी डिप्लोमाला गेलो. त्यापेक्षा मी मला जमेल असा एखादा कोर्स करीन. प्लिज तु डॅड ला सांग. मला कळतंय, मी तुमचे पैसे वाया घालवले पण maths मला नाहीच कळत त्याला मी तरी काय करू?”

काय बोलावे मम्माला सुचत नव्हते. ती मला जवळ घेऊन मुकपणे रडत होती. मी हताशपणे तिच्याकडे पहात होतो. थोड्या वेळाने ती मला झिडकारून किचनमध्ये निघून गेली. माझ्या डोक्यात विचार आला. डॅड नी मला त्यांना देत येईल ते सगळं दिलं होत यात काही खोटं नव्हतं. पण नाहीतरी आज ना उद्या हे सर्व मला मिळणार, मला द्यावं लागणार हे डॅडला माहिती आहे. माझा मेंदू अभ्यासात नाही चालत. त्यांना कळायला हवं होतं की हे task मला नाही जमणार, त्याच्या मोठेपणासाठी त्यांनी मला डिप्लोमाला घातला. मला नाही जमलं. मम्माला एक वेळ कळत नसेल पण डॅडला कळायला हवं होतं. त्याची मत तो माझ्यावर थोपवू पहात होता. तो कधी कधी फार वाईट वागतो.

कधीतरी डॅड ची शाळा कॉलेजमधली सर्टिफिकेट पहिली पाहिजेत डॅड ने काय दिवे लावले होते ते कळेल? म्हणजे डॅड एवढं का बोलतो ते कळेल.असा दुष्ट विचार माझ्या मनात आला. मम्मा डॅडची बाजू घेणार यात शंकाच नव्हती, ती नेहमीच डॅड नी किती कष्ट केले त्याच्या स्टोऱ्या ऐकवते. डॅड आणि ती made for each other असल्या प्रमाणे वागतात. अनेकदा मी हे अनुभवले होते. डॅड चुकीचं वागला तरी मम्मा त्याचीच बाजू घेते. हे मी अनुभवाने सांगू शकतो.

डॅड आणि मम्मा made for each other मग माझं काय? मी कोणाचा? Unwanted kid ! Why didn’t they throw me in the garbage box when I was born?

असा दुष्ट विचार करत असतांना दुसऱ्या क्षणी मला बालपण आठवलं, किती प्रेम करायची दोघं. डॅडने, मम्माला मुलगी हवी होती तरी, दोन मुलांचं आपल्याला जमणार नाही आपण यालाच चांगलं शिकवू म्हणत दुसऱ्या मुलाचा विचार मम्माला सोडायला लावला. मम्मा कधीकधी मला फ्रॉक नेसवायची , डोळ्यात काजळ घालायची, केसांना हेअर बँड लावायची. तिची मुलीची हौस माझ्यावर भागवायची. इथं इथं नाचरे मोरा शिकवायची. डॅड कितीतरी खेळणी घेऊन यायचा. कितीतरी doll, car, truck,plain ट्रेन, नुसती मज्जा होती. डॅड कामावरून आला की पाहिलं मला उचलून घ्यायचा. माझ्याशी घोडा घोडा खेळायचा. मम्माला वेळ नसेल तेव्हा मांडीवर निजवायचा. चक्क काही तरी गुणगुणायचा, मम्मा म्हणते तो तुझ्यासाठी अंगाई गायचा. प्रत्येक Sunday ला बागेत न्यायचा.

मग आता काय झालं? मुलं मोठी झाली की आई बाबांचं प्रेम आटतं का? असं का? मी तुमच्या पासून जन्मलो, माझं जे काही आहे ते तुमची genetic gift आहे. माझा मेंदू चालत नाही याचं कारणही कदाचित..

मम्मा म्हणते मी दहा वर्षांचा होईपर्यंत माझ्या प्रत्येक Birthday ला मला भेटवस्तू आणि माझ्या मित्रांना पार्टी ही ठरलेली होती. मग कधी बर्गर, कधी पिझ्झा, कधी नूडल्स, भेळ, वडा, पावभाजी असे पदार्थ आणि प्रत्येक मित्राला एखादे गिफ्ट. डॅड हजर असला तर मुलांबरोबर गंमती करायचा, एखादे गाणे लावून नाचायचा विजय सिंगल चाईल्ड असल्याची त्याची उणीव स्वतः भरून काढायचा. अपयश एवढ वाईट असतं का? मी असा का वागतो? का नाही मी अभ्यास करू शकत? का माझा हात सतत मोबाईलकडे जातो? का मला नको ते व्हिडीओ चोरून पहावेसे वाटतात? का मी व्हिडिओ गेम खेळत राहतो? मला यातून बाहेर पडलच पाहिजे, स्वतःसाठी नाही पण माझ्या डॅडसाठी. आज मी त्याला उलट बोललो. त्याला किती हर्ट झालं असेल? त्यांनी जे काही केलं ते माझ्यासाठीच होतं. I want to see him happy. कधी कधी आपण फारच वाईट वागतो.

कोणत्या आई बापाला आपला मुलगा कमी शिकला आहे सांगायला आवडेल? Hell with me,I have no right to live, I must die. माझ्या डोक्यात सणक आली, त्या रागाच्या भरात मी मम्माची ओढणी घेऊन पंख्याला बांधली, स्टुलवर उभं रहात गळ्याभोवती फास करून मान त्यात अडकवली श्वास घेतला आणि स्वतःला स्टुलखाली लोटलं. स्टूलवरून खाली लटकताच घसा दाबला गेला, जीभ बाहेर ओढली जातेय की काय वाटू लागले. मी ओढणीचा फास गळ्यातून काढण्याचा प्रयत्न करत होतो पण पायाखाली आधार नसल्याने तो आणखी घट्ट होत गेला. श्वास अडखळू लागला, बुबुळे डोळ्यांच्या बाहेर येत आहेत असं वाटू लागलं, मी जीवाच्या आकांताने मी ओरडलो. “मम्माsss, मम्माsss , मला वाचव, मम्मा मला जगायचंय. मम्माsss ” पण फार उशीर झाला होता. माझ्या वजनाने ओढणीचा फास ओढला गेला. त्यानंतर मला बोलताही येईना. माझे हातातील शीरा ताणल्या गेल्या. माझी बुबुळे बाहेर येत असल्याच मला जाणवत होतं.

मला अस्पष्ट आठवतं, माझ्या घशातून चित्रविचित्र आवाज येत होता. मम्मा किचनमध्ये आवरत होती. हॉलमधला आवाज आणि घुसमट अस्पष्ट ऐकूनही मम्मा धावत हॉलमध्ये आली. तो प्रकार पाहून ती हादरली असावी त्यानंतर काय घडलं ते मला माहिती नाही.

मम्मा सांगते हॉल मधला आवाज ऐकून ती बाहेर आली तेव्हा मी पंख्याला लटकत होतो. माझे हात लुळे पडले होते. तिने धीराने स्टूल माझ्या पायाखाली सरकवले. दुसरी खुर्ची घेऊन ती वर चढली आणि तिने पंख्याची गाठ पूर्ण जोर लावून कशीबशी सोडवली. मी झपकन तिच्या अंगावर सरकलो. माझ्या वजनामुळे तिचा तोल जात होता. मी बहुदा मेलो अस वाटून तिच्या अंगावर काटा उभा राहिला. आम्ही दोघही खाली पडणार होतो. तिने स्वतःला सावरलं. मला तिने कसाबसा खाली घेतलं.

मम्माच्या धिराची कमाल म्हणायची. तिने मला दुसऱ्यांदा जन्म दिला होता. ती म्हणते मला पंख्यावरून सोडवून तिने खाली घेतलं तेव्हा माझ्या घशातून अस्पष्ट चित्र विचित्र आवाज येत होते. तिने माझ्या गळ्याभोवतीची ओढणी सैल केली. गाठ सैल होताच माझी जीभ आत गेली आणि मी आवंढा गिळला. म्हणूनच मी जिवंत आहे असं वाटून तिने मला जमिनीवर झोपवले.पदराने वारा घातला. तिने धीराने माझ्या छातीवर जोरा जोराने दाबले.माझ्या डोळ्यांची हालचाल होते का पाहिली.माझे हात पाय चोळले. हॉलमधे पाण्याच्या जग होता ,त्यातलं पाणी माझ्या चेहऱ्यावर पुन्हा पुन्हा मारले. रक्त साकळत असल्याने माझा चेहरा लालबुंद झाला होता. हात पालथा धरत तिने नाकाकडे नेला. माझा श्वास सुरू होता अस तिच्या लक्षात आलं.तस ती थोडी सावरली. माझ्या छातीवर दाबताना तिच्या हाताला कंप सुटला होता. जोराने टाहो फोडावा अस तिला वाटू लागलं पण तीच जर खचली तर हा प्रकार पाहून डॅडच काही झालं तर? हा विचार तिच्या मनात आला आणि तिने पुन्हा पुन्हा माझ्या चेहऱ्यावर पाणी मारले. पुन्हा माझी छाती चोळली. माझ्या डोळ्याची बुबुळे हलली तशी तिने मला मिठी मारली.

मम्मा म्हणते बऱ्याच प्रयत्नानंतर मी डोळे उघडले तेव्हा तिच्या जीवात जीव आला. डॅड बेडरूममध्ये असल्याने आणि आत पंखा फिरत असल्याने बाहेरचा त्याला थांगपत्ता नव्हता. माझ्या मूर्खपणामुळे मम्माला जे काही भोगावे लागले त्याची मला कल्पना करवत नव्हती. मी बोलू शकत नव्हतो. तिने हातानेच गप्प राहण्याची खूण केली.

मम्मा म्हणते जवळ जवळ अर्ध्या तासाने मी सावरलो. तिने मला दोन घोट पाणी पाजले,ते मी स्वतः गिळले तेव्हा ती आश्वस्त झाली. मी पाहिलं तिच्या डोळ्यातून घळघळ अश्रू वहात होते, तिने पंख्यावरून ओढणी काढली.

मला हळू आवाजात म्हणाली, “मला सोडून जात होतास? तुझी मम्मा कशी जगेल याचा विचार केला होतास? तुझा डॅड तुझ्या शिवाय जगू शकला असता? त्याचा तुझ्यावर किती जीव आहे तुला माहिती आहे? तुझ्या डॅडला काही कळता उपयोगी नाही, जीव देण्यापेक्षा डॅडचा जिवाभावाचा मित्र हो त्याला समजून घे.”

“मम्मा, प्लिज कोणाला काही सांगू नको, मम्मा नाही ना सांगणार? मला प्रॉमिस दे, मम्मा नाही ना सांगणार? मम्मा मला मित्र हसतील, डरपोक म्हणतील.” “मित्रांच्या हसण्याची भीती वाटते ना! मग डॅड ला तुझा मुलगा काय काय करतो अस मित्र विचारतात तेव्हा डॅडला कस वाटत असेल? बेटा, तुझं नाव विजय ठेवलं तेव्हा आम्ही किती hopeful होतो. आमच्यासाठी तु प्रत्येक गोष्टीत विजय खेचून आणशील याची आम्हाला खात्री होती आणि तू आमच्या मनाविरुद्ध वागतोस, आमची निराशा करतोस. आम्हाला रडवतोस, माझं सोड पण डॅड, स्वतःसाठी काहीही न घेता तुला त्यांनी शक्य ते सर्व दिलं त्याची ही अशी परतफेड. नाही विजय तू माझा मुलगा शोभत नाहीस.”

“मम्मा प्लिज समजून घे, मी आता चांगला वागेन, डॅड ला बरं वाटेल अस वागेन, डॅड म्हणेल ते करीन, मम्मा प्लिज डॅडला काही सांगू नको,माझी शपथ आहे.”

तिने मला थोपटून शांत केलं, मी तिच्या मांडीवर झोपी गेलो. ती माझ्या म्लान चेहऱ्याकडे पहात पुटपुटत होती. काय हे स्वतःच करून घेतलं? कोणत्या जन्माचं पाप आम्ही फेडतोय न जाणे? तिला आठवलं. माझ्या प्रत्येक छोट्या गोष्टींचं डॅड कौतुक करायचा. बरेचदा तोच संध्याकाळी मला भरवायचा. ती घरातलं आवरे पर्यंत तो मला मांडीवर घालून झोपवायचा. सातवी पर्यंत मी वर्गात पहिल्या पाच विद्यार्थ्यांत नेहमी असायचो पण माझा परफॉर्मन्स आठवी नंतर घसरू लागला, काही विषयात जेमतेम गुण मिळू लागले आणि डॅड गांगरला.

मागील पाच सहा वर्षाचा काळ डोळ्यासमोर तरळून गेला, या मागील काळात मी डॅडला दुःख देण्याशिवाय काहीही केल नाही. त्याची सुरवात बहुदा मी आठवीत असताना झाली. तीन विषयात मला सिंगल डिजिट मार्क्स मिळाले. या पूर्वी पेरेंट मिटींगला मम्मा यायची पण माझा परफॉर्मन्स घसरला तसं ती शाळेत येणं टाळू लागली. डॅडला मिटिंग अटेंड करण्याची गळ घालू लागली. माझ्यावर अभ्यासावरून डाफरु लागली. मी पहात होतो की मम्मा पहिल्यासारखी आनंदी दिसत नव्हती. डॅड पेरेंट मिटींगला येत होता. माझ्याशी फारस काही बोलत नव्हता. किंबहुना फटकून वागू लागला होता. छोट्या छोट्या गोष्टीवरून मला दोघेही बोलू लागले.

एक दोन वेळा माझ्या समोरच डॅडला टीचर रागावले, “मि. सावंत, विजय तुमचा एकुलता एक मुलगा, आम्ही वर्गातल्या साठ मुलांकडे लक्ष देतो तुम्हाला तुमच्या एका मुलाचा अभ्यास घेता येत नाही? तुम्हाला अभ्यास घ्यायला वेळ नसेल तर एखाद्या चांगल्या क्लासला का नाही घालत? हल्ली त्याचं वर्गात अजिबात लक्ष नसतं. सारखं मुलींच्या बाकाकडे पाहात बसतो. इतर मुलांना डिस्टर्ब करतो. त्याच्या वर्तनात सुधारणा नाही झाली तर आम्हाला नाईलाजाने नाव काढून टाकावे लागेल.”

डॅडचा एवढा अपमान आजवर कोणी केला नसेल. माझ्यामुळे त्याला सगळं ऐकावं लागलं. मी त्याच्या सोबत निमूट चालत होतो. डॅडचा राग अनावर झाला होता. आता घरी गेल्यावर काय घडेल त्याची कल्पना मला आली होती. घरी गेल्यावर मी चप्पल काढून आत शिरताच डॅडने दार लावून घेतलं. मला डॅड मारू लागला. पट्टी तुटली तरी डॅड चा राग कमी झाला नव्हता. मम्मा ने त्याच्या हातून कसाबसा मला सोडवला, त्याचा प्रसाद तिलाही मिळाला.

“साधना, साल्याच अन्न पाणी बंद कर, नुसत गिळतो,आज पासून हा कुठंही बाहेर खेळायला जाणार नाही. कसा पास होत नाही तेच बघतो. दीड दमडीचा मास्तर त्याने चार चौघात माझा अपमान केला.” डॅड माझ्याकडे रागाने पहात ओरडला. शक्य असते तर त्यानी मला ठेचून मारले असते. मम्मा त्याच्या अवताराकडे पहातच राहिली.आज पर्यंत कोणाचा असा ऐकेरी उल्लेख त्याने केला नव्हता.

मी जेव्हा आठवीत होतो, तेव्हा डॅड मम्माला सांगत असे, “साधना तु त्याला मार्गदर्शन करायला आहेस ना? एवढ्या लवकर क्लास कशाला हवा?” वास्तव वेगळे होते. मम्मा किंवा डॅड शिक्षण संपवून बाहेर पडले त्याला पंधरा वर्षे लोटली होती साहजिकच अभ्यास पध्दती बदलली होती. त्यामुळेच मम्मा सांगत होती ते मला पटत नव्हते. शाळेत टीचर माझ्या आन्सरवर काट मारून ठेवत मग मला मम्माचा अधिक राग येई. डॅड, मम्माला म्हणाला मी त्याचा अभ्यास घेईन, पण डॅड कामावरून आला की थकलेला असायचा.

डॅडने माझा अभ्यास घ्यायचे ठरवले तेव्हा आधी त्याने क्रमीक पुस्तके चाळून पाहिली. पध्दत बदलली होती. डॅड स्वतः शिकला त्याला बराच काळ लोटला होता, संकल्पना बदलल्या होत्या. माध्यम बदललं होतं. डॅडला स्वतःला अर्थ समजला तरी इंग्रजीत ती गोष्ट मला एक्सप्लेन करण त्याला कठीण जात होतं. डॅडला स्वतःला नवीन अभ्यासक्रम समजून घ्यावा लागत होता. वेळ वाया जातोय याचं फ्रस्ट्रेशन त्यालाही होतच पण मी काही विचारल तर त्याच अज्ञानाच पितळ उघड पडायला नको याच टेंशन डॅडला होतंच. मी असं डॅड विषयी बोलण खर तर मला न शोभणारं, पण ते वास्तव होतं.

डॅड एखादी संकल्पना सांगत असताना मी त्याच्याकडे पाहिलं की डॅड नजर फिरवायचा मग माझ्या लक्षात यायचं की ‘he is not sure of his explanation., त्याची झालेली फजिती पाहून मला हसू यायचं. मग त्याला जास्त guilty वाटायचं. तरीही तो जिद्दीने शिकवत राहायचा. मम्माला डॅडचा फार अभिमान वाटायचा. हळूहळू माझा परफॉर्मन्स सुधारला. डॅड वेळ देऊन, स्वतः विद्यार्थी असल्याप्रमाणे आधी स्वतः गणित सोडवून किंवा विज्ञान वाचून मग मला समजावत होता. माझा interest maths पेक्षा Science कडे जास्त होतं, त्यातही मला bio जास्त आवडत होतं. मी नानाविध प्रश्न विचारून स्वतःचे समाधान करून घेत होतो. बऱ्याचदा डॅडला Bio मधील काही topic शिकवतांना बरीच अडचणीच येत होती, vagina, penis, uterus, Ovation, Brest, Ovaries, breed, इत्यादी शब्दांचा अर्थ त्याला माहीत असला तरी एवढ्या लहान मुलाला ते सोप्या भाषेत कसे सांगणार? अस वाटे.. अगोदर, अगोदर, डॅड मला शिकवण्यात उगाच वेळ खर्च करतोय, खर तर त्याची ability नाही अस मला वाटत होत, पण डॅडची चिकाटी पाहून खरचं मला कौतुक वाटत होतं.

आमच्या शाळेत Body Science म्हणजे शरीरशास्त्र विषय होता. टीचर मुलांना बॉडी ऑर्गन दाखवत तेव्हा बरीच मुलं, मॉडेलच Penis vagina, kidney, anus अशा अवयवांजवळ बोट दाखवून मॅडमना भलते सलते प्रश्न विचारून हैराण करत. मोडक मॅडम मात्र शांतपणे आम्हाला explain करत. हा विषय शिकवतांना आम्ही सगळेच नको तेवढा उत्साह दाखवत होतो. नाहीतरी मुलींच्या शरीराविषयी आम्हाला कुतूहल होते. मुली एकमेकींशी हळू आवाजात बोलू लागल्या की आम्ही कान टवकारत असू. आमच्या वर्गात असणाऱ्या मुली आठवी नंतर वेगळ्या दिसू लागल्या होत्या. शरीर ठसठशीत दिसत होते. सर्वांगाला गोलाई आली होती. त्या शारिरीक बदलामुळे आमचा ओढा मुलींकडे वाढू लागला होता. मुलींशी बोलावं, मैत्री करावी अस वाटू लागल होत. त्यांच्याशी लगट करावी असही वाटत होते. मनात नको ते विचार येत होते. आमच्या पुस्तकात पौगंडावस्था याची माहिती दिली होती.Teacher said those are harmons which brings these changes. आम्ही सर्व मुले याच फेजमधुन जात आहोत अस टीचर म्हणाल्या. आम्ही चुकीचे पाऊल उचलू नये म्हणून आमच्या टीचर आम्हाला मार्गदर्शन करत होत्या. Body science या विषयात skeletal, muscular system, Respiratory, Nerve system, Digestive system, Blood circulatory system, urinary system, Reproductive system अशी बरीच माहिती होती पण आम्हाला मात्र Reproductive organs याच गोष्टीत interest होता. या वयात प्रत्येक मुलंमुलीं स्वतःला explore करत असावीत. काही मुलं आपल्या भावना दाबून ठेवतात तर काही उघडपणे व्यक्त करतात अस टीचर म्हणाल्या. माझे मित्र आणि मी या बाबतीत फारच पूढे होतो.

तास सुरू असतांना मित्राशी गप्पा मारताना मला अनेकदा शिक्षिका रागावल्या होत्या. तशी तक्रार शिक्षिकेने डॅडकडे केली होती. कधीकधी मित्र म्हणतात म्हणून मी कागदाचा बोळा करून मुलींच्या दिशेने फेकायचो. मग त्यांच्यातही खसखस पिकायची. त्यासाठी मी टीचरचा मारही खाल्ला. ‘मुलींकडे त्याचा ओढा अधिक आहे त्याला सांभाळा.’ असा सल्लाही टीचरने open day दिवशी दिला होता. ही गोष्ट डॅडच्याही लक्षात आली होती. म्हणूनही माझ लक्ष अभ्यासावरून विचलीत होत असावं अस डॅडला वाटत होतं. डॅड मला स्पष्ट विचारू शकत नव्हता.पण एक दिवस डॅड जवळ एका पालकांनी तक्रार केलीच, म्हणाले तुमचा मुलगा आमच्या मुलीची पाठ काढतो. घरी डॅड ने मला या बद्दल विचारल. मी उडवा उडवीच उत्तर दिलं. “डॅड, कोण म्हणतं आम्ही तिची छेड काढतो म्हणून? समिधा स्वतःला काय प्रियांका चोप्रा समजते का? क्लास मध्ये एक सो एक सुंदर मुली आहेत, तिला काय सोन लागलंय, ती स्वतःला उगाचच स्मार्ट समजते.” डॅड माझ्यावर उखडला दोन कानाखाली मारले. डोकं गरगरलं. “अच्छा म्हणजे तिचं नाव समिधा आहे तर आणि काय म्हणतोस? तिला काय सोन लागलय? Mind your language, तुला बहीण असती आणि कोणी हीच treatment तिला दिली असती तर तू, let it go? म्हणाला असतास का? आणि राव मॅडम मला खोटं का सांगतील. ती प्रियांका चोप्रा असो की राणी मुखर्जी तुला काय करायचं आहे? Mind your business. याद राख कोणत्याही मुलींच्या वाट्याला जायचं नाही. अभ्यास सोडून असले धंदे करतोस? पुन्हा तक्रार आली तर नाव काढून टाकून घरी बसविन.” डॅड संतापला होता. त्याने ती सगळी गोष्ट मम्मा ला सांगितली. मम्मा खूप नाराज झाली.

यापूर्वी शाळेत जाताना मम्मा नेहमी टोकायची, तु युनिफॉर्म नीट घातला की नाही, बघत नाहीस, कोंब करत नाहीस, गबाळ्या सारख स्कुलला जाऊ नको. इतर मुल बघ कशी टापटीप जातात. पण आता मला नेहमी प्रेस केलेला युनिफॉर्म लागत असे. शाळेत जाण्याआधी मी स्वतःला आरशासमोर उभा राहून तयार होत होतो. केस नीट बसावेत म्हणून मी केसांवर जेल चोपडत असे. मी ओव्हर कॉशस झालो होतो.

अभ्यासासाठी मम्माचा मोबाईल घेतला की अभ्यासाच्या नावाखाली मी वेगवेगळ्या साईटवर सर्च करून पहात होतो. आधी मी पब्जी,लुडो , काऊंटर स्ट्राईक, NFS, WatchDog असे खेळ खेळायचो तेव्हा पण मम्मा माझ्यावर watch ठेवत होती, पण आता माझा interest बदलला होता. आता मी मोबाईल मागितला की मम्मा सतत लक्ष ठेऊन असायची. मी कोणती साईट ओपन करतोय यावर तीच लक्ष असायचं. कधीतरी ती हिस्ट्री पहायची, तरी मी तिला गंडवत होतो. बहुदा मम्माने डॅडला माझे पराक्रम सांगितले असावेत. डॅड ने एक दिवस मला काहीही न विचारता थेट आमच्या टिचरना सांगितलं. आधीच टीचरचा माझ्यावर डोळा होता आता डॅड ने माझी तक्रार केल्यामुळे टीचरच्या नजरेतुन मी साफ उतरलो, आणि डॅड माझ्या मनातून.

त्यांनी counselor भिडे यांच्याकडे पाठवले. Dr.Bhide was a psychiatrist and a soft spoken Gy. त्यांनी मला एकट्याला बसवून बरेच प्रश्न विचारले. त्यांच्याकडे मी हिप्नॉट झाल्या प्रमाणे खर ते सगळं सांगितलं. त्यांचा सोबत दोन चार सिटिंग झाल्यावर मला पटले, This is not a right age for flirting. I have to study hard to pass my SSC exam, and of course , before that , I have to pass ninth .

नववी इयत्तेत Dad ने माझं लोडणं दूर लोटलं होत. मला क्लास लावला, बहुदा counselor ने डॅड ला तशी सूचना केली होती. मी मित्रांमध्ये मिसळलो तर हळूहळू मी वाईट गोष्टी विसरेन याची त्यांना खात्री होती. या वयात मुलांना विश्वासात घेऊन Sex बद्दल काही गोष्टी सांगणं गरजेचं आहे. अन्यथा मुलं चुकीच्या मार्गावर जातात आणि चूकीच्या मार्गातून बाहेर काढणं अवघड होते अशी डॅड ची समजूत त्यांनी घातली होती. डॅड ची इच्छा नसतांना त्याला शारिरीक वाढीबद्दल मला सांगावे लागले.

डॅड मला म्हणाला “विजय आता तू मोठा होत आहेस, तुझ्या वाढत्या वयात मिशी येणे,शरीरावर काही ठिकाणी लव किंवा केस येणे हे बदल होतच राहणार, त्यात तू गुंतून पडता कामा नये हे लक्षात ठेव. शरीर म्हणजे खेळ नाही तेव्हा कोणत्याही अवयवांशी विनाकारण खेळू नकोस त्याचा वाईट परिणाम होतो. कोणत्याही मुलींकडे टक लावून पाहणे गुन्हा आहे. जर एखाद्या मुलीने तक्रार केली तर मानसिक छळ केला म्हणून तुझ्यावर गुन्हा दाखल होऊ शकतो. लक्षात आलय ना? डॉक्टर अंकलनी तुला सांगीतलय ना? Don’t harass other girls, if they complain against you no one can help you, it will be a case of molestation. मी डॅडकडे नाराजीने पाहिले. मला माहिती होत की गेल्या वर्षभरात मी मित्राच्या नादी लागून टाईम वेस्ट केला होता. अनेक मुलींना छळलं होत तरीही मी डॅडला म्हणालो “डॅड तु हे सगळं मला का सांगतोस? मी चुकीच वागतोय अशी तुला शंका आहे का?”

“होय विजय, तशी मला फक्त शंका नाही, तर खात्री आहे. तु चुकीच वागून तुझ्या प्रकृतीवर परिणाम करून घेऊ नये म्हणून मी तुला सांगतोय.” ते ऐकून मी गडबडलो, मग सावरत म्हणालो ,”डॅड तु माझ्यावर आरोप करतोस, तुझा माझ्यावर विश्वास नाही, खरं ना ?” डॅड रागावला “होय,अगदी बरोबर,तु विचारलं म्हणून तुला स्पष्ट सांगतो, तुझ्या शरीराशी तु खेळतो ते तुझ्या प्रकृतीत जे बदल होत आहेत त्यामुळे लपून रहात नाही. तेव्हा सत्य स्वीकार आणि या पुढे असलं चुकीच वागू नको.”

डॅडच रोखठोक बोलण ऐकून मी गडबडलो,” Dad, very sorry, तु म्हणतोस ते खरं आहे,पण मी ते स्वतः, मुद्दाम नाही करत, चुकून होत. I want to get Rid of it, can I?” “Yes dear, you can avoid it,be honest and decide not to do so, don’t read any written material on site and don’t see any porn photos .Don’t use mobile for a few days.” “I will try that, everybody laughs at me for my physical damage.” “You ought to change yourself then only you can concentrate on your studies.Give up all bad habits .

ह्या दुष्टचक्रात अडकलो याच कारण मित्र तर होतेच पण मला नको ते व्हिडीओ पाहिले की मोकळ झाल्याशिवाय चैन पडत नव्हती. कधी कधी मी दिवसात दोन दोन वेळा हस्तमैथून करायचो, शेवटी प्रचंड अशक्तपणा जाणवू लागला पण माझी सवय सुटत नव्हती आणि ह्याच गोष्टीमुळे माझ अभ्यासातल लक्षच उडालं.

शेवटी मी हेटाळणीचा विषय ठरलो. मित्र मला टाळू लागले. काही हाताने खाणाखुणा करून चिडवू लागले. डॅडने माझी bad habit बरोबर ओळखली, मला फैलावर घेतल्यामुळे नाईलाजाने मला ते मान्य करावेच लागले. मम्मा माझ्या वागण्याने अगदी निराश झाली. तिला तोंड दाखवायची मला लाज वाटू लागली. कोणत्या पापाची शिक्षा मी तिला देत होतो न जाणे. जे मौजमजा करता करता चुकीच्या रस्त्याने जातात त्याना काय त्रास सहन करावा लागतो हे ही डॅडने मला सांगतले. खरं तर तेव्हाही माझ्या मनात आत्महत्येचा विचार येत होता पण डॉ.भिडे अंकल यांच्या सततच्या मार्गदर्शनाने मी सावरलो.

डॉ. भिडे अंकल यांच्या दोन तीन सिटींग्ज झाल्यानंतर हळूहळू माझ्यामध्ये सकारात्मक बदल घडत होता. कधीकधी मला तस करण्याची अनावर ओढ वाटायची पण डॅड आणि मम्मा चा चेहरा समोर यायचा आणि मी स्वतःला control करायचो. मम्मा माझी खूप काळजी घेत होती, सतत माझ्या सोबत असायची. सारख मला काही ना काही खायला आणून द्यायची. माझ्या सोबत बसून बोलायची. माझ्या विषयी सोसायटीत काय वाईट साईट बोललं जातं ते सांगायची. महिन्या भराच्या treatment नंतर मला अधिक उत्साह वाटू लागला होता.

क्लासमधील अनेक मित्रांशी माझी मैत्री झाली होती. क्लास मधले मित्रही मुलींवरचे जोक मारायचे. म्हणजे मी एकटाच काही बिघडलो नव्हतो. त्या मित्रांचे पेरेंट त्यांना असेच उपदेशाचे डोस पाजत होते की नव्हते कल्पना नव्हती. पण मी आता धडा शिकलो होतो. त्यांच्या पासून चार हात दूर राहणे माझ्या हिताचे होते. गणित हा विषय मला आधिपासूनच बोअरिंग वाटत होता पण क्लास मध्ये संचेती मॅडम यांनी माझी भीती घालवली. गणित आपल्याला ते जमणारच नाही अशी जी अढी होती ती कमी झाली. डॅड जवळ असला की त्यांनी हिंट दिली की मी गणित सोडवण्यात यशस्वी होऊ लागलो. माझ मलाच बरं वाटत होत. Confident वाटत होतं.

क्लास लावला तरी रजेच्या दिवशी डॅड अभ्यास घेत होता. ठराविक प्रकरणाचा अभ्यास केला तरी मी गणितात सहज पास होऊ शकतो हा विश्वास डॅडने मला दिला. आधी राजू, राजू म्हणून मला हाक मारणारी मम्मा दुरावली होती. माझ्याशी कस वागावं? ते मम्माला कळत नव्हते.मी लहान होतो तेच बर होत अस ती अनेकदा म्हणे. मी माझ्या परीने परीक्षेची तयारी केली तरी मी answer paper लिहू शकेन याची खात्री मला वाटत नव्हती. मी खूप distrub होतो.

क्रमशः